Çocuklarda ‘gece yatak ıslatma’ya dikkat

Çocuklarda enürezis nokturna (gece yatak ıslatma) hakkında kıymetli bilgiler veren Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Salih Kavukçu, çocuklarda 5 yaşından sonra gece yatak ıslatma sıkıntısının ihmal edilmemesi ve kesinlikle bir tabibe başvurulması gerektiğini belirtti. Dokuz Eylül Üniversitesi Çocuk Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Salih Kavukçu, gece yatak ıslatma olarak bilinen enürezis nokturna ile ilgili değerli bilgiler paylaştı. 5 yaşını doldurmuş çocukların uyurken haftada ikiden fazla altlarını ıslatma durumunun enürezis nokturna olduğunu kaydeden Prof. Dr. Salih Kavukçu, “5 yaşındaki çocuklar yaklaşık yüzde 20 oranında, 10 yaşındaki çocuklar yüzde 7 oranında, 15 yaşındaki çocuklar ise yüzde 1 oranında gece altını ıslatabilirler” bilgisini verdi. Kavukçu, 5 yaşından sonra gece yatak ıslatma meselesinin ihmal edilmemesi ve kesinlikle bir tabibe başvurulması gerektiğini vurguladı.

“5 yaşından sonra çocuğun idrar kaçırmaması gerekir”
5 yaşına kadar gece yatak ıslatmanın olağan olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kavukçu, “Çocuklar evvel gece daha sonra gündüz dışkısı geldiğinde haber eder.


Akabinde gündüz idrarı geldiği vakit haber eder. En son da gece idrarı geldiği vakit haber eder. Son etap, 5 yaşından sonra doğal olarak başlar. Yani gelişimsel bir süreçtir. 5 yaşından sonra çocuğun idrar kaçırmaması gerekir. 5 yaşından sonra çocuk idrar kaçırıyorsa kesinlikle tabibe gidilmelidir. Gece yatak ıslatma, tabip tarafından iki biçimde kıymetlendirilir. Bu durum, altta yatan idrar yolu enfeksiyonu, şeker hastalığı, hormonal bir bozukluk üzere kıymetli bir hastalık işareti olabilir yahut direkt doğruya gelişimsel süreçle ilgili olabilir. Doktorlar, bunun bu bir önemli hastalık mı yoksa gelişimsel süreçten kaynaklı olup olmadığını ayırt edecektir” dedi.

“Pek çok nedene bağlı olabilir”
Ruhsal durumun nadiren enürezis nokturnaya neden olabildiğini söz eden Prof. Dr. Salih Kavukçu, “Çocukların 3 yaşlarına hakikat idrar yapma eğitimini alması lazım.


Bu terbiye geciktiyse çocuk gece idrarını kaçırabilir. Anne çok kuruntulu ve titiz davranıyorsa bu da bir neden olabilir ya da annenin çok erken yaşta çocuğa tuvalet terbiyesi vermiş olması da bir neden olabilir. Bunları yorumlarken, ‘bu büsbütün psikolojiktir’ demek gerçek olmaz. Çocuğun mesane hacmi küçük olabilir, gece idrar ölçüsü yüksek olabilir, çocuğun uykusu çok derin olduğu için gece yatak ıslatıyor olabilir. Uykuda apne, nefesin durması, geniz etinin iri olması da gece altını ıslatma nedeni olabilir” kelamlarına yer verdi.

İkincil altına ıslatma hakkında da bilgi veren Kavukçu, şunları söyledi: “5 yaşından sonra çocuk, 6 ay kuru kalıp ondan sonra birdenbire geceleri altını ıslatmaya başladıysa bunu ‘ikincil altına ıslatma’ diye yorumluyoruz.

Burada, yeni bir hastalık mı var yoksa çocukta bir ruhsal travma mı var, onu ayırt etmek gerekiyor.

Örneğin yeni bir idrar yolu enfeksiyonu ortaya çıkmış olabilir. Anne, baba vefatı, diğer bir kente tayin olma, öğretmen değişimi, cinsel istismar durumları da çocuklarda ikincil altını ıslatma nedeni olarak karşımıza çıkabilir. Şayet çocuk kabızsa mesane hacmi azalacağından, idrar kaçırma ile de karşılaşabilir. Kabızlık kesinlikle giderilmelidir.”

Tedavisi mümkün
Altta yatan nedenler ayıklandıktan sonra çocuğun uygun biçimde tedavi edilmesi ve ona karşı özgüveni artırıcı yaklaşımlarda bulunulması gerektiğini belirten Kavukçu, “Çocuk ve ebeveyn muhakkak suçlanmamalıdır.


Çocuğu ikna edici bir yaklaşım sergilenmelidir. ‘Birlikte bu sorunu çözeceğiz. Merak etme, halledeceğiz’ üzere kolay inanç aktarıcı yaklaşımlarda bulunulmalı. Anne, baba ve çocuğun tabibe güvenmesi ve inanması gerekir. Yalnızca bununla bile muvaffakiyet sağlanabilir.

Bilhassa mesane hacmi küçük olan çocuklarda alarm aygıtı tedavisi uygulandığını, bir öteki usulün ise ilaç tedavileri olduğunu söyleyen Kavukçu, ilaç tedavisinin de muvaffakiyetle sonuçlandığını ve ilacın önemli bir yan tesirinin bulunmadığını lisana getirdi. Prof. Dr. Kavukçu, çocukların akşam yemeklerini yedikten yatıncaya kadarki müddette fazla sıvı almaması ve yatmadan evvel kesinlikle idrarlarını yapmaları gerektiğini kelamlarına ekledi.

“Bez bağlamayın, cezalandırmayın”
Ailelere birtakım ikazlarda bulunan Çocuk Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Salih Kavukçu, şöyle konuştu: “Çocuk altına kaçırıyor, yataklar kirleniyor diye çocuğun altına bez bağlanması katiyen hakikat değildir.


Çocuğun yaşına nazaran davranılması gerekmektedir. Çocuk cezalandırılmaz, azarlanmaz, aşağılanmaz. Gece yatak ıslatmadığı vakit ise çocuk onore edilir. Böylelikle çocuk özendirilir. Gece alt ıslatma meselesini çocuklar saklamak ister. O denli hastalarım oldu ki, ‘Şikayetiniz nedir?’ dediğim vakit annesi ‘Oğlum 9 yaşında ve altına kaçırıyor’ dediğinde, çocuk ‘Hayır anne.

Ben altıma kaçırmıyorum terliyorum’ diye onu kamufle etmeye çalışıyor. Zira utanıyor.”

“Tedavi edilmezse psişik travma olabilir”
Prof.


Dr. Salih Kavukçu, enürezis nokturna durumunda ailelerin; çocuk sıhhati ve hastalıkları uzmanına, çocuk nefroloji uzmanına, çocuk üroloji uzmanına başvurabileceğini kelamlarına ekleyerek “Bu durum tedavi edilmez ise çocukta bir psişik travma olabilir, çocuğun benliği zedelenebilir. Bu durum kesinlikle tedavi edilmelidir. Bir tabibe giderek uygun bir tedavi metodu ile bu çocukların tedavi olması gerekmektedir” dedi. Geçmiş yıllarda kendisine başvuran bir hastasıyla yaşadığı olayı anlatan Kavukçu, “Liseyi yatılı okulda okuyacak olan bir hastamda bu türlü bir sorun vardı. Yatakhanede arkadaşları dalga geçer diye çok korkuyordu. Verdiğimiz tedavi ile şifaya ulaştı ve hiç sorun yaşamadan yatılı olarak lise tahsilini gördü” diye konuştu.