Türk bilim insanlarından Covid-19 virüsünü 1 dakika içerisinde bulabilen sistem

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türk bilim insanları Covid-19 ile gayret kapsamında çok kıymetli pozisyonda yer alan test kitlerini yüzde yüz yerli imkanlarla geliştirdi. Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde geliştirilen Covid-19 testinin 10 saniye ile 1 dakika içerisinde sonuç verdiği argüman edildi.

Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) bünyesinde çalışmalarını sürdüren Türk bilim insanları, Covid-19’da hastanın çabucak tespit edilip izole edilebilmesi için süratli teşhis kiti geliştirdi. Ağızdan sürüntü yoluyla alınan numuneler “Diagnovir” ismi verilen nanoteknolojik bir sistem ile 10 saniye ila 1 dakika içerisinde sonuçlanıyor. Araştırmayı geliştiren ve projeyi ortaya çıkaran araştırmacılar bu testlerin yüzde 99 sağlam olduğunu tez ediyor. Şuan seri üretime hazır prototip basamağında olan eser Etik Şura onayı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu (TİTCK) onayı üzere gerekli müsaadeleri aldıktan sonra, yaklaşık 2 ay içerisinde seri üretime geçilmesi planlanıyor.

“Bu fikri 10 kişilik bir araştırma kümesiyle hayata geçirdik”

Covid-19 ile çabada, virüsün süratli ve yanlışsız tespitinin hayati kıymete sahip olduğunu belirten Bilkent Üniversitesi UNAM baş araştırmacılarından olan Proje Sorumlusu Hekim Öğretim Üyesi Bülend Ortaç, “Bu fikri 10 kişilik bir araştırma kümesiyle hayata geçirdik. Tabi bunu üniversiteye aktardık. Hem maddi hem manevi takviyelerini verdiler. 7 ay öncesinde başlayan bir proje bu. Burada 2 kademeli bir yol izledik. Bir, büsbütün özgün ve bize ilişkin olan bir teşhis kitini, teşhis platformunu geliştirdik. Tabi bu platformda virüsü aldığınız vakit süratli bir formda gerçek sonuç veren bir de test aygıtını geliştirdik. Bu fikri 2 kademeli yaptık. Bir, laboratuvar ortamında eksiksiz kurallar altında sonuçları aldıktan sonra, ön klinik testlerinde gerçek hayatta aldığımız örneklerle bunun doğrulamasını yaptık. Doğrulamayı yaparken de hem kitimizi hem de aygıtımızın yazılımlarını optimize ettik. Böylece de çok yüksek oranda ve süratli bir formda bir teşhis kiti ve sistemi oluştu” formunda konuştu.

Projenin fikri ve sınai haklarının kendilerine ilişkin ve büsbütün yerli olduğunu belirten Ortaç, “Dış dünyaya açılmadan evvel hem gerçek hayattaki testleri, ondan sonra da bunun fikri haklarının bize ilişkin olduğunu gösteren ulusal ve milletlerarası patent müracaatlarını yaptık. Artık dış dünyaya açılabilir diye kısmetse bugün başladık” sözlerini kullandı.

“10 saniye içerisinde bize olumluysa verebiliyor”

Sonuçların alınabilmesi için geliştirdikleri kitin hayli süratli ve muteber olduğunu belirten Ortaç, “Sistemin bu kadar süratli olması iki etaplı. Bir tanesi biz örneği aldığımız vakit o örneği rastgele bir sürece tabi tutmuyoruz. Yani çoğaltmıyoruz ya da almış olduğumuz örneği canlı tutarak parçalamıyoruz. Bu türlü olunca da ön hazırlık çok kısa. İkincisi de bu örnek alması için geliştirdiğimiz birkaç yaklaşım daha var. Bu yaklaşımlar sayesinde ağızdan almış olduğumuz örneğin büsbütün 1 dakika içerisinde istediğimiz solüsyona aktarılabildiğini bulduk. Ondan sonra da buradan alınan küçük bir örneği test kitine yerleştiriyoruz ve süratli bir halde virüse bağlanıyoruz. Bağlandıktan sonra virüsün üzerine optik sinyaller uygulayarak elde ettiğimiz sonuçları yorumladığımız bir algoritmamız var, optik olduğu için çok süratli. Bağlanma kinetikleri de çok süratli ve bu sayede 10 saniye içerisinde bize olumluysa verebiliyor. Ama şayet virüs yükünüz yoksa yani negatifseniz, sistem kendini doğrulamak için virüsü arar durumda kendini açık bırakıyor. Yarım dakikalık bir araştırmadan sonra negatifseniz size sonucu veriyor” diye konuştu.

“2 ay içinde gerekli olan bütün müsaadeleri alıp bunu yaygınlaştırmak istiyoruz”

Projenin geliştirilmesi etabında 10 araştırmacının yer aldığını ve üniversite idaresiyle çabucak işe koyulduklarını belirten Ortaç, “Aslında laboratuvarda gelişen bilgiler ne kadar hoş olsa da hayata geçmesi başka bir evre. Biz bu profesyonel takımla 2 ay içinde gerekli olan bütün müsaadeleri alıp bunu yaygınlaştırmak istiyoruz. Burada seçtiğimiz strateji şu; yüksek kar hedefi gütmek değil, emel yaygınlaştırmak ve ülkemizde süratli ve yanlışsız sonuç veren bir kiti hayata geçirmek. Bunun da 2 ay içinde geçeceğini biliyoruz” halinde konuştu.