3. Uluslararası Karadeniz Dil ve Dil Eğitimi Sempozyumu

Ondokuz Mayıs Üniversitesinin (OMÜ) mesken sahipliğinde “Dünya Lisanı Türkçe” ana temasıyla düzenlenen klasik “3. Milletlerarası Karadeniz Lisan ve Lisan Eğitimi Sempozyumu”, çevrimiçi yapılan açılış programıyla başladı.
UNESCO Türkiye Ulusal Komitesi Lideri Prof. Dr. Öcal Oğuz, Türk Lisan Kurumu Lider Yardımcısı Prof. Dr. Feyzi Ersoy ve Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretimi ve Türkoloji Müdürü Prof. Dr. Yavuz Kartallıoğlu’nun davetli konuşmacılar olarak yer aldığı sempozyuma; Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cengiz Batuk, Samsun Kültür ve Turizm Müdürü Akın İpekdal, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Lideri Ömer İdris Akdin, ulusal ve memleketler arası topluluktan akademisyen ve araştırmacılar ile öğrenciler katıldı.

Lisan ve lisan eğitimiyle ilgilenen herkesi bir ortaya getirerek, ortaya konacak özgün bilimsel çalışmalarla lisan seferberliğine değerli katkılar sunmak gayesiyle düzenlenen sempozyumda; Samsun Kültür ve Turizm Müdürü Adnan İpekdal, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Lideri Ömer İdris Akdin ve Sempozyum Düzenleme Konseyi Lideri OMÜ öğretim üyesi Doç. Dr. İsmail Yaman, Türk lisanının korunması, aktarılması ve dünya lisanı olması konusunda kanılarını lisana getirerek sempozyumun başarılı geçmesini diledi.

“Dilimizi korursak o da bizi koruyarak bekasını temin eder”
Akabinde kelam alan Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, sempozyumun konusu sebebiyle çok pahalı olduğunu belirterek, “Dil, bir milletin kültürünü bütün kıymetleriyle en hoş biçimde taşıyan ve tüm ögelerini kodlayan bir yapıdır.


Şayet lisanımızı ihtimam göstererek korursak o da bizi korur ve böylelikle bekasını temin eder. Hasebiyle Türkçe, milletimizin tüm genetik kodlarını bütün dünyaya taşıyabilecek bir özelliğe sahiptir” dedi.
Bir lisanın öbür kültürlerden ve lisanlardan etkilenebileceğine işaret eden Rektör Ünal şöyle devam etti: “Teknolojik tarihi ve kültürel sebeplerle her lisana yeni kavramların girmesi son derece doğal.
Fakat sorun, lisana giren bu yeni kavramlar değil, kendi dilende karşılığı olan kavramlar yerine öteki lisanın kavramlarını kullanmayı entellik aracı olarak görmektir. Bu nedenle akademik metinlerde yahut kamu önünde gerçekleşen kültürel etkinliklerde lisanın kullanılma formu son derece kıymet kazanıyor. Asıl sorun lisanda değil, lisan üzerinden kendini farklı bir kimlikle tanımlama noktasında ortaya çıkıyor.”

“Türkçenin, bir bilim lisanı olarak kullanılmasını sağlamak zorundayız”
Lisanı tüm zenginliğiyle kullanmanın, insanları düşünmeye sevk ederek zihni canlı tutacağını vurgulayan Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, “Ruhun ve zihnin beslenmesi için elimizdeki en güçlü araç lisandır.


Kavramlar da lisanın genetik kodlarını taşır. Var olan sözler, yeni jenerasyon onları öğrenemeden şuurlu olarak yok ediliyorsa lisan sığlaştırılıyor, bir milletin tarih sahnesindeki ömrü kısaltılıyor demektir. Bir milletin tarih sahnesindeki ömrü, kullandığı lisanın gücüne bağlı. Münasebetiyle yapmamız gereken, ecdadımızın bize bıraktığı Türkçenin, bir bilim lisanı olarak dünya sahnesindeki tesirini arttırmayı sağlamak, kullanımını genişleterek saygınlığını arttırmaktır. Türkçenin bilim lisanı olarak kullanılmasını sağlamak zorundayız. Bilhassa Türkçenin bir dünya lisanı olarak tanınmasında genç akademisyenlerimize büyük bir vazife düşüyor. Buluşların, birtakım üst metinlerin, özgün bilimsel makalelerin Türkçe olarak yayınlanmasının bir siyaset olarak benimsenmesi gerekiyor. Bu noktada biz, elimizden geleni yapmaya hazırız” sözlerini kullandı.
Türkçe konuşan coğrafyanın da epey büyük ve güçlü bir pazara sahip olduğunu kaydeden Rektör Ünal, “Başka bir lisan üzerinden bilim yapmaya özendiğimizde bilim insanı, lisanı bilen beşere indirgenebiliyor.
Meğer lisan bilimle eş değildir, yalnızca aracıdır. Münasebetiyle bu sempozyum aracılığıyla başlayan lisanla ilgili çalışmalar son derece kıymetli. Biz de elimizden gelen her türlü takviyesi vermeye hazırız. İnsanlığın geleceğe inançla bakmasını sağlayan Türk kültürünün hâkimiyeti ve barışın, huzurun teminatı İslam’ın Anadolu yorumunun tanınması, Türk lisanının bilinmesiyle mümkün” diye konuştu.
Açılış konuşmalarının akabinde OMÜ Türkçe Müdürü Prof. Dr. Bekir Şişman’ın idaresinde açılış paneline geçildi.
Açılış panelinde; UNESCO Türkiye Ulusal Komitesi Lideri Prof. Dr. Öcal Oğuz “Uluslararası Lisanlar ve Türk Dili” bahisli, Türk Lisan Kurumu Lider Yardımcısı Prof. Dr. Feyzi Ersoy “Türkçenin Dünya Lisanları Ortasındaki Yeri” bahisli, Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretimi ve Türkoloji Müdürü Prof. Dr. Yavuz Kartallıoğlu da “Yunus Emre Enstitüsü ve Türkçe Öğretim Faaliyetleri” bahisli sunumla iştirakçileri bilgilendirdi.

“15 Aralık UNESCO’da Türk Lisanı Günü olarak kabul edildi”
Yaptığı sunumda Kurulun UNESCO faaliyetleri hakkında bilgi veren Komite Lideri Prof. Dr. Öcal Oğuz ise “Dilimizi yaşatabilmemiz Türk lisanı konuşan ülkeler ve toplumlarla birlik olmamıza bağlı.


Cumhurbaşkanımızın Birleşmiş Milletlere yönelik söylediği dünya 5’ten büyüktür kelamı bir hak arayışıydı. Birebir durum lisanda de geçerli. Milletlerarası kabul edilen lisanların ortasında Türkçenin olması için de bir hazırlığın olması gerekir. Türk lisanı konuşan ülkelerle bu hazırlığa başlamalıyız. Bu ülkelerle ortak lisan konusunda mutabakata varmalıyız. Bu doğrultuda biz de bir çalışma yürüttük ve sonucunda 15 Aralık’ın UNESCO’da Türk Lisanı Günü olarak ilan edilmesi için muahede sağladık.

Cumhuriyetimizin 100. yılı olan 2023 yılında ‘15 Aralık Türk Lisanı Günü’ olarak ilan edilecek. Bu günün seçilmesinin nedeni de Orhun Kitabelerinin bu tarihte okunduğunun duyurulmasıdır. Türkçe kadim bir dildir” halinde konuştu.
Sempozyum, ulusal ve memleketler arası akademide uzman isimlerin yapacağı sunumlarla iki gün boyunca devam edecek.