Türkiye bilim alanı sıralamasında dünyanın en iyileri arasında

ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesinde nokta alan University Ranking by Academic Performance (URAP) Araştırma Laboratuvarının, üniversitelerin güçlü ve geliştirmeye açık yanlarına dikkati çekmek için hazırladığı 2019-2020 yılı sıralamasında, yerküredeki en âlâ üniversiteler 61 farklı bilim ortamına nazaran listelendi. URAP'ın internet adresinden kamuoyuna duyurulacak listede, 100 devletteki üniversiteler, bilim yerlerine nazaran üretilen makale ve atıflar dikkate alınarak, son 5 yılın akademik performansı üzerinden bedellendiriliyor. URAP'ın bilim alan sıralamasında 61 sahanın 20'sinde Çin, 20'sinde de ABD üniversiteleri yerküre birincisi oldu. Hollanda 8, İngiltere 5, Fransa 3, Brezilya 2 yerde yerküre birincisi olurken, Avustralya, Hong Kong ve Singapur ise birer sahada bir numara oldu. Bir evvelki yerküre alan sıralamasında ABD 21, Çin ise 18 meydanda bir numara olmuştu. ABD bu yıl bir ortamda birinciliği kaybederken Çin 2 yeni yerde birinciliğe yükselerek ABD üzere 20 meydanda 1. olmayı başardı.

Yerküre liderliği Harvard'ın 61 yerin 16'sında 1. olan Harvard, yerküre liderliğini sürdürdü. Harvard'ın akabinde Çin'den Tsinghua Üniversitesi 11 yerde yerküre birincisi oldu. Hollanda'dan Amsterdam Üniversitesi 4 sahada yerkürenin en güzeli olma konumunu korudu. Çin'den Geosciences Üniversitesi ve Hollanda'dan Wageningen Üniversitesi de 3'er sahada yerküre birincisi olarak bir evvelki sıralamadaki durumlarını korudular. Sıralanan 61 bilim sahasında, birincilik 9 devletten 24 farklı üniversite tarafından paylaşıldı. Bir evvelki sıralamada ise 61 alan sıralamasındaki birincilikler 10 devletten 30 farklı üniversite tarafından paylaşılmıştı. Bilim alan sıralamasında 100 farklı devletten 2 bin 191 üniversite en az bir sahayla mekan aldı. ABD 61 meydanın tümünde, 366 üniversite ile mekan alarak muvaffakiyet listesinin birinci sırasına yerleşti. Bu ülkeyi 61 ortamda 326 üniversite ile Çin ve 119 üniversite ile Japonya izledi. Bu yıl en az bir alan sıralamasında taraf alan üniversite sayısı ABD'de 272'den 366'ya, Çin'de 256'dan 326'ya ve Japonya'da ise 109'dan 119'a yükseldi. Türk üniversiteleri, en çokça mühendislik ve tıp yerlerinde mahal aldı Geçen yıl 61 meydanın 28'inde yan alan Türk üniversiteleri, bu yıl 61 yerin 36'sında mekan buldu. Bu yıl en az bir alan sıralamasında bölge alan Türk üniversitelerinin sayısı ise 37 oldu. Türkiye, "dünya alan sıralaması"na 37 üniversite ile girerek, listede en çokça üniversitesi bulunan memleketler arasında 18'inci sırada konum aldı. Türk üniversitelerinin en çokça sayıda mahal aldığı yerler, mühendislik ve tıp oldu. Türkiye, mühendislik alan sıralamasına 18 üniversite, tıp yeri sıralamasına da 21 üniversite ile girdi. En yeterli Türk üniversiteleri URAP Yerküre Alan Sıralamasında, bu yıl en uygun aşamaları elde eden Türk üniversitelerinin durumu da özetlendi. Buna nazaran ODTÜ, havacılık ve uzay mühendisliği meydanında 138'inci olarak birinci 150'ye girme muvaffakiyetini gösterdi. Üniversite felsefe ortamında 182'nci, ulaştırma teknolojisi meydanında 198'inci olarak birinci 200'e ve inşaat mühendisliği yerinde ise 236'ncı olarak birinci 250'ye girdi. İTÜ, havacılık ve uzay mühendisliği yerinde 121'inci ve inşaat mühendisliği meydanında 134'üncü olarak birinci 150'ye girme muvaffakiyetini gösterdi, jeoloji sahasında 239'uncu olarak birinci 250'de taraf aldı. Gazi Üniversitesi, sosyoloji yerinde 71'inci olarak birinci 100'e girme muvaffakiyetini gösterdi, diş hekimliği yerinde 200'üncü ve antropoloji sahasında 192'nci olarak birinci 200'e girdi. Anadolu Üniversitesi sosyoloji meydanında 83'üncü olarak birinci 100'e girme muvaffakiyetini gösterdi, havacılık mühendisliği ortamında 158'inci olarak birinci 200 arasında konum aldı. Selçuk Üniversitesi sosyoloji yerinde 121'inci olarak birinci 150'ye, eğitim yerinde 190'ıncı olarak birinci 200'e girmeyi başardı. Şark Akdeniz Üniversitesi milletlerarası bağlantılar ortamında 70'inci olarak birinci 100'e, Boğaziçi Üniversitesi şık sanatlar ortamında 86'ncı olarak birinci 100'e, Ankara Üniversitesi tarih yerinde 137'nci olarak birinci 150'ye, Hacettepe Üniversitesi diş hekimliği yerinde 140'ıncı olarak birinci 150'ye, İstanbul Üniversitesi diş hekimliği meydanında 147'nci olarak birinci 150'ye girme muvaffakiyetini gösterdi. Koç Üniversitesi tarih meydanında 156'ncı olarak birinci 200'e, Ege Üniversitesi diş hekimliği ortamında 175'inci olarak birinci 200'e, Bilkent Üniversitesi havacılık ve uzay mühendisliği ortamında 186'ncı olarak birinci 200'e girdi. "Yükseliş yavaş fakat sağlıklı" URAP Yöneticisi Prof. Dr. Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversite sıralamaları sayesinde, tüm memleketlerde üniversitelerin ilmî üretkenliklerinin kamuoyu tarafından incelenebildiğini belirtti. Yurt içi ve dışındaki üniversitelere girmek için tercih yapacak olan aday mekteplilerin ve velilerinin kararlarını da değerli ölçüde etkilediğini lisana getiren Akbulut, Türkiye'nin bu yıl 61 alan sıralamasından 36'sında en az bir üniversitenin nokta aldığını söyledi. Türk üniversitelerinin daha süratli formda yerküre alan sıralamalarında yükseldiğini görmenin herkesin isteği olduğuna işaret eden Akbulut, "Ancak bunu çok süratli olarak başarmak kolay değil zira yerküre sıralamaları ortaya çıkınca yerküredeki tüm üniversiteler üst sıralarda mahal almak için ağır efor sarf etmeye başladı. O nedenle sıralamalardaki yükselişimiz yavaş oluyor. Lakin bana nazaran sağlıklı bir yükseliş yaşıyoruz." diye konuştu. URAP'ın 2015'te yayımladığı yerküre alan sıralamasında şık sanatlar dışında hiçbir yerde birinci 150'ye girebilen Türk üniversitesinin bulunmadığının altını çizen Akbulut, büsbütün birebir ölçütlerle yapılan 2019-2020 yerküre alan sıralamasında birtakım başarılı Türk üniversitelerin durumunun çok umut verici olduğunu söz etti. Havacılık ve uzay mühendisliği ortamında İTÜ'nün 121'inci ve ODTÜ'nün 138'inci, sosyoloji sahasında Gazi Üniversitesinin 71'inci, Anadolu Üniversitesinin 83'üncü ve Selçuk Üniversitesinin de 121'inci olduğunu aktaran Akbulut, şöyle devam etti: "Güzel sanatlar sahasında Boğaziçi Üniversitesi 83'ncü, tarih meydanında Ankara Üniversitesi 137'nci, diş hekimliği yerinde Hacettepe Üniversitesi 140'ıncı ve İstanbul Üniversitesi de 147'nci oldu. Bu yükselişler yavaş olduğu için pek fark edilmemiş olabilir. Fakat bu üniversitelerimizin 5 yıl içinde bu seviyeye ulaşması gurur verici bir muvaffakiyettir. Harvard Üniversitesi 61 meydanın 16'sında bir numara oldu ve yerküre sıralamalarının tamamına yakınında yerkürenin en düzgünü oluşunun tesadüfi olmadığını bu yıl da kanıtladı." "Bu sorunun çözülmesine yardımcı olacaktır" Son yıllarda Türkiye'de makale sayılarının artış suratında düşme gözlendiğine dikkati çeken Akbulut, şunları kaydetti: "Yayın sayılarımız, yavaş da olsa arttığı halde Türkiye'nin yayın başına düşen atıf sayısı yerküre ortalamasının altında kaldı. Bu düşüşün nedeni, son yıllarda tesir kıymeti çok düşük yahut sıfır olan mecmualarda yayımlanan Türkiye kaynaklı makale sayılarının artması. Bu çeşit yayınların nispeti, kimi üniversitelerimizde yerküre ortalamasının çok üstünde. Üniversite başkanlarının, atama ve yükseltmelerde tesir pahası yüksek mecmualardaki makaleleri çok yüksek puanlarla değerlendirmeye alması bu sorunun çözülmesine yardımcı olacaktır." Tesir kıymeti çok düşük makaleler nedeniyle Türk üniversitelerinin yerküre sıralamalarındaki yükselişinin çok yavaşladığını söz eden Akbulut, bunun birtakım bilim ortamlarında sıralamalarda arkaya düşülmesine neden olduğunu belirtti. Akbulut, "Üniversitelerimizin birçoklarında ilmî yetkinliği yüksek olan akademisyenlerimizin yüzdesi, çok sayıdaki memleketin üniversitelerinden daha yüksek. Üniversite başkanlarımızın, yerkürenin en saygın mecmualarında makale yayımlayan ve yerkürenin önde gelen üniversitelerindeki bilim kişileriyle ortak araştırmalar yapan akademisyenleri desteklemeleri yararlı olmaktadır." diye konuştu. Rapora ek sunanlara teşekkür eden Akbulut, tüm üniversitelerin Kovid-19 salgınını zararsız olarak atlatıp akademik etkinliklerini kısa vadede eksiksiz biçimde başlatmaları umuduyla sıralamanın üniversite kurumları, akademisyenler ve talebeler için yararlı olması temennisinde bulundu. Akbulut, üniversitelerin konumunu detaylı olarak incelemek isteyenlerin listeye "//tr.urapcenter.org" adresinden ulaşabileceğini kaydetti.