Türk bilim adamları kayısıdan roket yakıtı üretti
İnönü Üniversitesi’nde bilim adamları kayısıdan roket yakıtı üretmeyi başardı. Proje hayata geçirildiğinde 1 liralık kayısı atığından 200 dolarlık roket yakıtı üretilecek.
Kayısının başşehri Malatya’da kayısı ile ilgili yapılan çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Kentin iktisadına katkısı yüksek olan kayısı sofralarda çeşitliği ile ağızları tatlandırırken, son periyotta sanayi bölümünde de kıymetli ham unsurlar ortasında yer alıyor. Malatyalı bilim insanları, kayısının yapısını inceleyerek ham unsuru kayısı olan roket yakıtı üretmeyi başardı. Projede Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Araştırma Vazifelisi Murat Toptaş, Kimya Mühendisliği Kısmı Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut ve Tekniker Tamer Bakır yer aldı.
Malatya’nın en büyük ekonomik gelir kaynağının kayısı olduğunu söz eden Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut, kayısıyı katma kıymeti yüksek bir esere dönüştürme fikrinden yola çıktıklarını söyledi. Türkiye’nin dünya iktisadı içerisinde de kıymetli bir ticaret merkezi olduğunu kaydeden Akbulut, “Kayısı üretimi 780-790 bin tonu bulan bir meyve. 790 bin ton üretimi olan gerecin çok fazla ölçüde atığı meydana geliyor. Çalıştığım bahis açısından atık, geri dönüşümlü atığın kıymetlendirilmesi dünya için çok değerli.
Bu yüzden de kayısının atığıyla ne yapabiliriz, bunu nasıl daha katma pahası yüksek bir esere dönüştürebiliriz diye düşündük. Biraz yapısını inceledik ve kayısının yapısında yüksek oranda şeker ve gibisi materyaller barındırdığını saptadık. Bunun roket yakıtlarıyla ilgisini değerlendirdik. Neden biz bunu değerlendirmiyoruz, neden bunu imal edip gerçek bir esere dönüştürmüyoruz diye düşündük ve çalıştık. Bir atığı kıymetlendirmiş olduk. Kuvvetli bir oksitleyici kullandık” dedi.
“Atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık”
Kayısının birçok alanda kullanıldığını ve kendilerinin de atıl kayısıdan kilogramı 200 dolar olan roket yakıtı elde etmeyi başardıklarını vurgulayan Araştırma Vazifelisi Murat Toptaş ise, kayısı çekirdeğinin ilaç endüstrisinde kullanıldığı birçok eserin de mevcut olduğunu lisana getirdi. Kendi alanları olan makine ve kimya mühendisliği ile kayısıyı birleştirip farklı neler yapılabileceğini araştırdıklarını belirten Toptaş, “Neticede kayısı ihtiva ettiği kimi materyallerle çok kaliteli bir roket yakıtı olabileceğini gösterdi bize. Çalışmalarımızda kayısıyı epey verimli bir formda kullanabileceğimiz bir roket yakıtı geliştirmek için kullandık. İçerisine birtakım hızlandırıcı malzememeler ekledik. Sonuçta kilogramı birkaç lira olan atık kayısıdan kilogramı 200 dolara ulaşan bir roket yakıtı elde etmeyi başardık.
Elde ettiğimiz roket yakıtını sıkıştırarak bir roket motoru haline getirdik. Bundan sonraki kademede bu roket motorumuza uygun bir nozül tasarlayarak motorun dizaynını bitirmeyi düşünüyoruz” formunda konuştu.
Ürettikleri roket yakıtının 6 ay içerisinde ticari hale getirileceğini söz eden Toptaş, “Roket motoru bittiğinde milletlerarası roket sertifikalandırma kurumlarının olduğu Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne kayısıdan üretmiş olduğumuz roket yakıtını göndererek, memleketler arası havacılık sertifikası alacağız. Bu roket yakıtlarının itki pahaları belirlenecek, sınıflandırılacak, daha sonra ürettiğimiz yakıt sivil ve askeri roket çalışmalarında kullanılacak.
Bunların test ve sertifikasyon süreci 90 gün kadar sürüyor. Lakin bizim nozül dizaynımız 90 gün de o sürecektir. Büyük ihtimalle 6 ay içerisinde bu ticari bir hale gelmiş olacak” diye konuştu.
Roket yakıtlarının yurt dışından ithal edildiğini vurgulayan Toptaş, “Özellikle sivil uygulamalarda kullanılan roket yakıtları yurt dışından ithal ediliyor.
Askeri manada üretilen roket yakıtları know how büyük kısmı da yurt dışından alınıyor. Bu cins bir eseri, meyveyi roket yakıtı haline getirmek ve bunu ülkemizin kullanımına sunmak hoş ve değerli bir çalışmaydı. Bunu başardık, İnönü Üniversitesi Makina ve Kimya Kısımları olarak gururluyuz” dedi.
“1 liralık atıl kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük”
Toptaş, “Bu ülkemize döviz getirecek.
Roket yakıtlarının kilogramı 200 dolar ve biz askeri uygulamalarda, sivil uygulamalarda roketleri sıklıkla kullanmaya başladık. Birçok harp mühimmatı bugün roketlerle gayesine sevk ediliyor. Sivil uygulamalarda uçakların fırlatma koltukları olsun ya da TEKNOFEST’e yüzlerce roket atılıyor. Öğrenciler roket müsabakaları yapıyor. Yaptıkları roketleri sergiliyorlar.
Lakin bu roketlerin motoruna bakarsanız tamamı yurt dışından ithal motorlar. Artık yapmış olduğumuz bu çalışmalarla bunların da ulusallaştırılması sağlanmış olacak. 1 liralık kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük dersek uygun olur” tabirlerini kullandı.