Teknoloji çağının yeni takıntısı: Dijital istifçilik

Kompulsif Biriktirme Hastalığı olarak bilinen istifçilik hastalığına teknoloji çağıyla birlikte dijital istifçilik de eklendi. Bilgisayar ya da cep telefonlarında, ‘belki işe fayda diye’ tutulan ve silinmeyen her şeyin sizi yavaş yavaş dijital istifçiliğe sürüklediğini söyleyen Psikiyatri Uzmanı Onur Okan Demirci asıl sebebin öz inanç eksikliği olabileceğini söyledi.
Pahalı olsun yahut olmasın, eşya, atık, ambalaj vb. şeyleri atamama durumu olarak tanımlanan Kompulsif Biriktirme Hastalığına, çağa ayak uydurmak ismine hayatımıza girerek vazgeçilmezlerinden olan telefon ve bilgisayarla birlikte dijital istifçilik de konuşulmaya başlandı. Beşerler artık yalnızca fiziki eşyalarını değil telefonlarından fotoğrafları ve konuşmaları, bilgisayardan maillerini ya da evrakları üzere her türlü dijital bilgiyi tahminen lazım olur kanısı ile silemediklerinden ötürü yeni bir tarif olarak ortaya çıkan dijital istifçilik hakkında İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden Psikiyatri Uzmanı Onur Okan Demirci hastalığa sebep olan durumları ve sonuçları hakkında değerlendirmelerde bulundu.

“Normal istifçilikten çok farkı yok”
Yeni bir tarif olarak önümüze çıkan dijital istifçiliğin aslında olağan istifçilikten çok da bir farkı olmadığını belirten Onur Okan Demirci konuşmasına şu formda başladı, “Biriktiricilik aslında rahatlatıcı bir davranış olarak yapılan ruhsal bir hareket. İstifçiliği, olağan hayatımızda atamadığımız, daha sonra tahminen işe fayda diye düşündüğümüz yahut kendimizi korumak ismine, daha sonra başımıza gelebilecek rastgele bir aksiyonla karşılaştığımızda işe fayda mı diye düşündüğümüz, bir grup objeleri biriktirme durumu olarak isimlendiriyoruz. Bu biriktirme birtakım insanlarda maalesef çizgi safhaya ulaşır ve beşerler bu harekete saatlerini, günlerini hatta yıllarını harcamaya başlar. Bu durum da olağan hayatlarında birçok önemli düşünceyi beraberinde getirir hatta şahısları depresyona ya da işin içinden çıkmayacağı durumlara sürükleyebilir” dedi.
Dijital istifçiliğin de yeniden gerekli ya da gereksiz tüm dijital bilginin saklanması ile ortaya çıktığını tabir eden Demirci, “Dijital istifçilik kavramı da aslında olağan istifçilik kavramından çok farklı olmayan yalnızca dijital dünyada gerçekleştirdiğimiz bir aksiyon. Örneğin, fotoğrafları, telefona ya da bilgisayara indirdiğimiz belgeleri, mailleri silememek üzere durumlar dijital dünyada istifçiliğe yol açmakta. Gerçek hayattaki istifçilik üzere atamamak, silememek belgelerin birikmesine, belge sistemine saatlerin harcanmasına, zihnin daima oraya takılı kalmasına neden olmaktadır. Bu da fonksiyonellik, güç, iş gücü kaybı manasına gelmektedir. Maillerden örnek verecek olursak mail istifçiliği yapan bireyler maillerini bir türlü silemedikleri için daha sonra tekrar bulmak istedikleri mail olduğunda çok zorlanmakta. Dijital istifçilik tıpkı vakitte günümüzde şirketlerin başına da bela oluyor. Zira çalışanlar istifçilik yaptıkları vakit önemli manada bir dijital evrak yükü ortaya çıkmakta. Yasal açıdan da bakacak olursak en büyük tehlike ellerinde bulundukları büyük dataların siber saldırlar sonucu kaybetmesi durumunda çok önemli cezalar alabiliyorlar” formunda konuştu.

En büyük sebep öz itimat eksikliği
İstifçiliğe ya da dijital istifçiliğe sebep olan durumların başında özgüven eksikliği olduğunu vurgulayan Demirci ayrıyeten, “Dijital istifçilik çok yeni bir kavram olduğu için geniş ve kitlesel yapılmış bir araştırma durumu şimdilik yok. Lakin olağan hayattaki istifçilikle orantılı olarak düşünürsek yüzde 15 yüzde 30 ortasında kültüre ya da ülkeye nazaran değişen sayılar var. Bu aslında önemli de bir sayı. Baktığımızda istifçilik ya da dijital istifçiliğin altında genelde özgüvensizlik, rastgele bir şey olacak korkusu, her an benden bir şey istenir korkusu, dehşet, korku, tasa, istifçiliğin ve dijital istifçiliğin temelinde rol oynamakta” diye konuştu.

“Psikolojik takviye alınmalı”
Son olarak da kişi kendi başına üstesinden gelemediği takdirde ruhsal bir dayanak alması gerektiğini söyleyen Demirci, “Aslında bu durum ruhsal bir rahatsızlıktır bu yüzden profesyonel bir dayanak alınması gerekir. Hayat kalitelinizi tesirler pozisyona geldiyse, etrafınızdan şikâyetler başladıysa, işimizde, toplumsal hayatımızda artık düşüşe geçmişizdir bu cins durumlarda uzman takviyesi almak lazım. Şirketler de bu duruma tedbir olarak çalışanlarına istifçiliğe yönelik bir ekip eğitimler verilebilir” diyerek kelamlarını sonlandırdı.