Seçici ve vurgulayıcı tasarımlar için minimalizm ön planda

Sadelik mantığı ile ortaya çıkan minimalizmin son vakitlerde klasik sanat ve tasarım alanlarının yanı sıra dijital dizaynlarda da pek çok sebepten ötürü tercih edildiğinden bahseden Grafik Dizayncı His Dinçeli, “Minimalizmin yükselişi, markaların gaye kitlelerini genişleterek şıklıktan öte fonksiyonelliği ön plana çıkarmak istemesidir” dedi.
Dijital imgeler; televizyon ve internet başta olmak üzere, sinema sinemaları, görüntü oyunları, fotoğraf ve animasyonlar, irtibat ortamlarımızın ayrılmaz bir modülü haline geldi.
Bu manada dijital dünya için klâsik dizaynların yanı sıra grafik dizaynın da yeri gün geçtikçe ehemmiyet kazanıyor. Dijitalleşme ile birlikte değişen ve gelişen grafik tasarım konusunda meraklılara bilhassa son vakitlerde tercih edilen minimalizm ile ilgili bilgilendirmelerde bulunan İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu Grafik Tasarımı Program Lideri Dr. Öğr. Üyesi His Dinçeli, neden artık minimalist dizaynların arttığı sorusuna da karşılık verdi.
“Seçici ve vurgulayıcı dizaynlar için minimalizm değerli bir söz aracıdır”
Öncelikli olarak minimalizmin ne hedefle ortaya çıktığından bahseden His Dinçeli,“Minimalizm, 1950’lerin sonlarında ortaya çıkan 1960’larda popülerleşen bir sanat akımıdır.

Sadeliği ön plana çıkararak fazlalıklardan arınma, fonksiyonellik üzere özellikleri de temsil ederek, az görselle çok fazla şey anlatmaya çalışan bir tarzdır. Yalnızca sanatla kalmayıp, ideoloji, heykel, mimari, moda, edebiyat, müzik üzere birçok alana da yerleşmiştir. Bizim bahsedeceğimiz kısım, grafik dizaynda minimalizmdir. Birçok imgenin zihnimizde yer edinmesi, dizaynları farklı ve dikkat cazibeli anlatım biçimlerine yönlendirmiştir. Bu açıdan; seçici ve vurgulayıcı dizaynlar için minimalizm değerli bir tabir aracı olmaktadır” dedi.
“Az görselle çok şey anlatmak minimalizm ile mümkün”
Günümüzde de görsel manada çok fazla seçenek sunulduğu için etrafımızı kuşatan görsel imgelerin biz istesek de istemesek de zihnimizde yer edinmekte olduğunu belirten Dinçeli, “Etrafımızı kuşatan bütün bu görsel imgelerden hangileri gereklidir? Ya da bu kadar görsel imge içerisinde hangisi daha süratli algılanmaktadır? Burada düşünmek gerekir.

Bu kısımda aklımıza gelen bir bahis da minimalizmdir” formunda konuştu.
Sadeliği ön plana çıkaran, mümkün olduğunca az görselle çok şey anlatmak isteyen minimalizmin, süslü görsellerin dikkatleri çekmek için yarıştığı devirde simetri ve sistem birlikteliğini benimseyerek süslemeden uzaklaştırmakta olduğunu söz eden Dinçeli, “Buradaki hedef, dizayna bakan kişinin, o dizaynla en dolaysız ve en anlaşılır yoldan ilişki kurabilmesidir.
Olabildiğince az görsel, yazı, nesne ve renkle, gözü yormayan net dizaynlar gerçekleştirebilmek, algı karışıklığına da sebep olmamaktadır. Bir fikri ya da objeyi fonksiyonuna uygun olarak fazlalıklardan arındırmak değerlidir. Günümüz dizaynlarına baktığımızda da bu yaklaşımı ziyadesiyle görebilmek mümkündür” diye konuştu.
“Global markalar, logo dizaynları ve kurum kimliklerinde minimal bir usul benimsemektedir”
Dinçeli, bir web sitesi ya da afiş dizaynında bahis, bakan kişiyi yormadan belli bir mantık üzerine inşa edilmesi gerektiğini logolardan örnek vererek şu biçimde açıkladı:
“Özellikle büyük kurumsal ve küresel markalar, logo dizaynları ve kurum kimliklerinde minimal bir biçim benimsemektedir.


Az ayrıntı, istenileni hakikat aktarabilmek açısından değerlidir. Logoda kullanılan renklerin, hallerin ve tipografinin ayırt ediciliği sağladığı bilinmektedir lakin minimal hal ve ana renklerle sade bırakılan logo dizaynlarının daha fazla akılda kalıcı olduğu görülmektedir. Grafik dizaynın temelinde olan yaklaşım da budur. Örneğin; tarihte birinci yapılan kurumsal kimlik çalışmalarından biri olan AEG için tasarlanan logo, vakit içerisinde değişerek sadeleşmiştir. Tıpkı biçimde en büyük bilişim teknoloji şirketi IBM ya da Pelikan üzere markaların logo dizaynları da birçok defa yenilenerek yalınlaştırılmıştır. Günümüzde de bu değişimleri görebiliriz. Otomotiv markaları üç boyutlu logo dizaynlarını iki boyutlu hale getirilirken, kimi markalar da eski logolarını yorumlayarak tekrar tüketicinin karşısına çıkmaya başlamıştır. Bu değişimin ardındaki bir sebep, tahminen de minimalizmin yükselişi, markaların maksat kitlelerini genişleterek şıklıktan öte fonksiyonelliği ön plana çıkarmak istemesidir.”
Dinçeli son olarak yapılan araştırmalar sonucu minimalist dizaynların daha akılda kalıcı olduğunu ileterek, ”Yakın vakitten örnek vermek gerekirse, BMW’nin klasikleşen siyah halkalı logosundaki değişikliği söyleyebiliriz.
Yeni logosunda, 3 boyuttan 2 boyuta geçiş sağlanarak siyah çerçevenin kaldırıldığı görülmektedir. Markanın en son 1997 yılında dizaynında değişiklik yapılmış ve 103 yıllık tarihinde en radikal değişimi gerçekleştirilmiştir. Bu değişikliğin sebebi basın açıklamasında sorulduğunda, değişen şartlar altında markanın müşteri portföyünün değişmesi, bu değişime ayak uydurmak için de daha minimal ve çağdaş bir dizayna gereksinim duyulduğunu lisana getirmişlerdir. Yapılan araştırmalara bakıldığında da tüketicilere çeşitli firmaların logoları sorulduğunda, karışık renk ve biçimde hazırlanan logoların daha az akılda kaldığı, sade dizayna sahip logoların daha çok hatırlandığını gözlemlenmiştir. Bunlardan biri de Nike logosudur. Tüketicilere sunulduğunda Nike’ın logosu öteki logolar ortasında daha çabuk hatırlanmıştır. Buradan şunu çıkarabiliriz ki sade yani minimalist dizaynlar akılda kalıcı ve etkileyicidir. Etkileyici bir biçimde sadeliği oluşturabilmek dışarıdan her ne kadar kolay bir durum görünse de aslında o denli değildir. Minimalist dizaynın temelindeki sadelik, az ve öz konuşmak üzeredir. Minimalizmin sanat ve tasarım alanındaki biçimsel lisanı hala tercih edilmektedir. Bunun bir sebebi de dijitalleşmenin sanat ve tasarım alanında sunduğu fırsatların artmasıdır. Bu artış, görsel uyaranların süratlice fark edilmesini kısıtlamaktadır. Bu kısıtlama ve karışıklığın içerisinde az çoktur anlayışıyla ayırt edilebilen bir tasarım anlayışına sahip olabilmek önemlidir” dedi.