“Karantinada ebeveynler de tükenmeye başladı”

Yerküreyi tesiri altına alan salgın nedeniyle milyonlarca insan Türkiye’de de hanelerine kapandı. Bu süreçte aile içi muhaberede hengam zaman bunalımlar yaşanırken Psikiyatrist Doç. Dr. Sevcan Karakoç, ailelerin evlatlarıyla daha çok hengam geçirmek ve bağ kurmak için bunu değerlendirmesi gerektiğini belirtti.
Korona virüsün birinci günlerde birden fazla kimsenin karantinada kalmayı keyifli hale getirmeye efor gösterdiğini tabir eden İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden (İGÜ) Psikiyatrist Doç. Dr. Sevcan Karakoç, “İlk vakitler evlatlar için sefalı etkinlikler ve keyifli devir geçirmek ön plandaydı. Kaliteli karantina günleriydi bunlar akut travmanın şok tesiri ve hanede olmanın balayı periyoduydu. Ama süreç uzadıkça, salgın sokak başlarını tuttukça, kısıtlanmalar arttıkça ve ailenin maddi ve ruhsal kaynakları azaldıkça ebeveynler de tükenmeye başladı. Evlatla daha çok vakit geçirmek bağ kurma ve alakayı düzeltme ismine bir fırsat iken şu an birtakım ailelerde bu tam zıddı tesirler oluşmaya başladı. Pek çok meskenden işbirlikçi adımlar tarafına ‘Yapma, dur, sus’ sesleri yükselmeye başladı” diye konuştu.

“Çocuğun bir beklentisi yok”
Ebeveynlik tavrı haddinden fazla denetimci olan ailelerin davranışı ile ilgili konuşan Psikiyatrist Doç. Dr. Sevcan Karakoç, “Bu süreçte sizin evlatlarınızın günlük mektep ve hane işi programını denetim etmeniz, velev canlı derslerine katılıp müdahale etmeniz bile kelam konusu olabilir. Bu durumda evladınızı sık sık eleştirmek ve sizin istediğiniz biçimde davranması için duygusal istismarlar bile laf konusu olabilir. Mükemmeliyetçi ebeveyn iseniz evladınızla kaliteli ve dolu dolu karantina geçirmek ismine her anı planlamak, eğitici sinemalar izlemek, yararlı etkinlikler düzenlemek üzere bu plana nazaran başarılı ve faal bir halde hareket etmek gereksinimi duyabilirsiniz. Burada sorun, bu gereksinim ebeveynin, aslında evladın bu türlü bir beklentisi yoktur” biçiminde konuştu.

En müsait yaklaşım, demokratik aile tutumu
Otoriter tavrı olan anaların ve pederlerin evlatlarının isteklerini görmezden gelerek davrandığını ve evlatlarına bazen şiddetli sorumluluk verdiğini söyleyen Karakoç, “Aşırı esirgeyici tavrı olan ebeveynler ise evlatlarının karantina ve salgından önemli olarak etkilenebileceklerini düşünerek evlatlarına nispeten esnek davranıp, hudut koymakta zorlanabilirler. Evlatları için şiddetli tasa duyup onların en ufak bir sorumluluk almasını istemeyebilirler. En mütenasip yaklaşımlardan birisi olan demokratik aile tavrında ise evlatların mahsusen olumlu davranışları ön planda tutulur. Yapamadıklarından çok küçük muvaffakiyetleri övülür, evladın gelişim seviyesine nazaran özgürlükler tanınır fakat hudutlar ve kurallar nettir” dedi.

“Ufak problemler büyüdü”
Hanede birlikte daha çokça devir geçirmenin ufak sıkıntıları da büyüttüğünü belirten Karakoç laflarını şöyle sürdürdü: “Gergin ve olumsuz bir his durum içerisinde olduğumuzda her şeyi daha olumsuz görmeye başlıyoruz. Bu nedenle evlatla olan münasebetimizi ‘eksiklikler, zayıflıklar, memnuniyetsizlikler’ üzere aksilikler ile şekillendiriyoruz. İstemeden de olsa ağzımızdan kaçan bir laf evladımız için incitici ve duygusal olarak örseleyici olabiliyor. Bu nedenle aniden reaksiyon vermek mahalline, durup düşünerek hareket etmek, sıkıntı süreçlerde şefkati daha ön planda tutmak ve ‘ben dili’ tasarrufuna tartı vermek gerekiyor. ‘Senden bıktım’ tarafına ‘Senin ödevlerini mütemadi hatırlatmam beni yordu’ kullanılabilir. Evlada, evladın kişiliğine değil de göstermiş olduğu davranışa işaret eden, berbat evlat sıfatı atfetmeyen ve aslında o sırada anlatmak istediğimizi daha net söz eden kalıpları kullanabiliriz. Ölçüsüz hami tavrımız varsa bundan sıyrılıp evlatlarımıza hane içi vazifeler ve küçük konut işlerinde sorumluluklar verebiliriz. Evlatlar bunları becerebildiklerini görünce kendilerinde yeterlilik hissi güçlenebilir.”

“Kötü anılar bırakmasın”
Evlatların daima oyalanması yahut keyifli edilmesi biçiminde bir ebeveynlik yaklaşımının hakikat olmadığına vurgu yapan Karakoç, “Ancak evlatlarımızı en az örselediğimiz ve gereğince muhabere kurduğumuz bir süreç olması, bu günlerin istenilmeyen anılar bırakmaması için gereklidir” dedi.