“İhmal yüzünden yılda üç bin bebek ameliyat ediliyor”
Tedavi edilmediği takdirde ülkemizde yirmi bin bebeğin sakat kalma ihtimalinin bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Ayşe Serap Akgün, "Ultrason taraması ile kalça çıkığı görülme sıklığı yüzde beşlerden binde beşlere indirilmiştir. Buna karşın aileler tarafından tarama programına götürülmeyen, ihmal edilen ya da atlanan olaylar nedeniyle her yıl yaklaşık 3 bin bebek bu yüzden ameliyat edilmektedir" dedi.
İstanbul Medipol Üniversitesi Çamlıca Hastanesi Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayşe Serap Akgün, halk ortasında kalça çıkığı olarak bilinen kalça displazisi hakkında ihtarlarda bulundu. Tedavi edilmediği takdirde ülkemizde yirmi bin bebeğin sakat kalma ihtimalinin bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Akgün, "Ultrason taraması ile kalça çıkığı görülme sıklığı yüzde beşlerden binde beşlere indirilmiştir. Buna karşın aileler tarafından tarama programına götürülmeyen, ihmal edilen ya da atlanan olaylar nedeniyle her yıl yaklaşık 3 bin bebek bu yüzden ameliyat edilmektedir. Bu sebeple ailelerin bu bahiste hassas olmaları ve ihmal etmemeleri çok önemlidir" dedi.
Doç. Dr. Akgün, kelamlarına şöyle devam etti: "Halk ortasında kalça çıkığı olarak bilinen gelişimsel kalça displazisi uyluk kemiği ile kalça eklemi ortasındaki münasebetin bozulmasından kaynaklanır ve bin canlı doğumda yaklaşık 5 ila 15 ortasında olduğu öngörülmektedir. Bu da ülkemizde her yıl tedavi edilmediği takdirde sakat kalma ihtimali olan yaklaşık 15-20 bin bebek manasına gelmektedir. Bu olayların yüzde 60’ında bilinen bir risk faktörü yok iken, doğumda makat geliş riski arttırmaktadır. Neredeyse her beş makat geliş doğum olayının birinde bu duruma rastlanmaktadır. Anne suyunun az ya da fazla olması da riski artırırken aile de kalça çıkığı hikayesi olması da değerli bir göstergedir. Kız bebeklerde erkeklere göre 4 ile 8 kat daha fazla rastlanmaktadır. Doğum sonrası yanlış kundaklamalarla da kalça çıkığı gelişebilmektedir".
Bebeklerde kalça çıkığı taramasının, üniversal tarama denilen tüm bebeklerin taranması ya da seçici tarama denilen risk faktörü ya da olumlu muayene bulgusu olan bebeklerin araştırılması formunda 2 türlü yapılabildiğinin altını çizen Doç. Dr. Akgün, "Ancak seçici tarama ile yani olumlu muayene bulgusu ya da rastgele bir risk faktörü olmayan bebeklerde bile 2 bin bebekte bir olmak üzere atlanan olaylar olabileceğinden asıl olan kozmik taramadır. Ülkemizde Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Gelişimsel Kalça Displazisi Tarama Programı mevcuttur" sözlerini kullandı.
"Kalça ultrasonunu ihmal etmeyin"
Taramada kullanılan ve bebeklerde birinci 6 ayda altın standart olarak kabul edilen görüntüleme usulünün kalça ultrasonu olduğunu belirten Doç. Dr. Akgün, "Ultrason hem radyasyon riski olmayan, muteber, kolay ulaşılabilir bir yoldur. Tedavide yol göstererek teşhis muvaffakiyetini ve komplikasyon riskini azaltır. Ülkemizde tüm yeni doğanların aileleri birinci 48 saat içinde sıhhat kuruluşundan taburculuk gerçekleşmeden bu bahiste bilgilendirilmekte, 3-4 haftalık iken yapılan denetim takiplerinde risk faktörü ve muayene bulgusu açısından kıymetlendirilerek kalça ultrasonuna yönlendirilmektedir. Lakin maalesef hala bu yönlendirmelere karşın sıhhat kuruluşlarına başvurmayan, ihmal eden aileler yüzünden erken devirde kolay müdahaleler yetiyorken geç devirde önemli cerrahi teşebbüslere muhtaçlık duyulmaktadır" açıklamalarında bulundu.
İstanbul Medipol Üniversitesi Çamlıca Hastanesi Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ayşe Serap Akgün, halk ortasında kalça çıkığı olarak bilinen kalça displazisi hakkında ihtarlarda bulundu. Tedavi edilmediği takdirde ülkemizde yirmi bin bebeğin sakat kalma ihtimalinin bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Akgün, "Ultrason taraması ile kalça çıkığı görülme sıklığı yüzde beşlerden binde beşlere indirilmiştir. Buna karşın aileler tarafından tarama programına götürülmeyen, ihmal edilen ya da atlanan olaylar nedeniyle her yıl yaklaşık 3 bin bebek bu yüzden ameliyat edilmektedir. Bu sebeple ailelerin bu bahiste hassas olmaları ve ihmal etmemeleri çok önemlidir" dedi.
Doç. Dr. Akgün, kelamlarına şöyle devam etti: "Halk ortasında kalça çıkığı olarak bilinen gelişimsel kalça displazisi uyluk kemiği ile kalça eklemi ortasındaki münasebetin bozulmasından kaynaklanır ve bin canlı doğumda yaklaşık 5 ila 15 ortasında olduğu öngörülmektedir. Bu da ülkemizde her yıl tedavi edilmediği takdirde sakat kalma ihtimali olan yaklaşık 15-20 bin bebek manasına gelmektedir. Bu olayların yüzde 60’ında bilinen bir risk faktörü yok iken, doğumda makat geliş riski arttırmaktadır. Neredeyse her beş makat geliş doğum olayının birinde bu duruma rastlanmaktadır. Anne suyunun az ya da fazla olması da riski artırırken aile de kalça çıkığı hikayesi olması da değerli bir göstergedir. Kız bebeklerde erkeklere göre 4 ile 8 kat daha fazla rastlanmaktadır. Doğum sonrası yanlış kundaklamalarla da kalça çıkığı gelişebilmektedir".
Bebeklerde kalça çıkığı taramasının, üniversal tarama denilen tüm bebeklerin taranması ya da seçici tarama denilen risk faktörü ya da olumlu muayene bulgusu olan bebeklerin araştırılması formunda 2 türlü yapılabildiğinin altını çizen Doç. Dr. Akgün, "Ancak seçici tarama ile yani olumlu muayene bulgusu ya da rastgele bir risk faktörü olmayan bebeklerde bile 2 bin bebekte bir olmak üzere atlanan olaylar olabileceğinden asıl olan kozmik taramadır. Ülkemizde Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Gelişimsel Kalça Displazisi Tarama Programı mevcuttur" sözlerini kullandı.
"Kalça ultrasonunu ihmal etmeyin"
Taramada kullanılan ve bebeklerde birinci 6 ayda altın standart olarak kabul edilen görüntüleme usulünün kalça ultrasonu olduğunu belirten Doç. Dr. Akgün, "Ultrason hem radyasyon riski olmayan, muteber, kolay ulaşılabilir bir yoldur. Tedavide yol göstererek teşhis muvaffakiyetini ve komplikasyon riskini azaltır. Ülkemizde tüm yeni doğanların aileleri birinci 48 saat içinde sıhhat kuruluşundan taburculuk gerçekleşmeden bu bahiste bilgilendirilmekte, 3-4 haftalık iken yapılan denetim takiplerinde risk faktörü ve muayene bulgusu açısından kıymetlendirilerek kalça ultrasonuna yönlendirilmektedir. Lakin maalesef hala bu yönlendirmelere karşın sıhhat kuruluşlarına başvurmayan, ihmal eden aileler yüzünden erken devirde kolay müdahaleler yetiyorken geç devirde önemli cerrahi teşebbüslere muhtaçlık duyulmaktadır" açıklamalarında bulundu.