Hoşgörünün Şehri Nallıhan

Nallıhan’ın tarihine baktığımızda; Nallıhan toprakları çağlar boyu; Hititlerin, Friglerin, Britanya Krallığı’nın, Pers, İskender, Roma ve Bizans İmparatorluklarının hakimiyetinde kaldıktan sonra 1071 Malazgirt Zaferi’yle Türkler’in egemenliğine girmiştir. Önce Danişmentliler’in, daha sonra Anadolu Selçukluları’nın idaresinde bulunmuş. Anadolu Selçuklular’ın 1308’de yıkılmasıyla Candaroğulları Beyliği sınırları içinde kalmıştır. Orhan Bey zamanında ise Oğuz Türkleri’nin iki boyunda Beydilliler ve Eymirlerin bir kısmı ilçeye gelip yerleşmişlerdir. İlçede, bu boyların adını taşıyan iki köy vardır. Roma İmparatorluğu’nun M.S.396’ da Doğu ve Batı Roma olarak ikiye bölünmesi ve İstanbul’un Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti oluşuyla Anadolu’nun içinden batıdaki Efes’e giden yol güzergahının yerine İstanbul’a giden yeni bir yol güzergahı önem kazanmıştır. Nallıhan Doğu Roma ve Bizans İmparatorluğu döneminde önemli bir konaklama noktası ve piskoposluk merkezidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de önemini koruyan yol Cumhuriyet döneminde eski önemini kaybetmiştir. 1603-1617 yılları arasında Osmanlı padişahı olan 1.Ahmet’in sadrazamı Nasuh Paşa başvezir olmadan önce, 1594 Sonbaharında Halep’ten İstanbul’a dönerken Konya-Ankara-Nallıhan-Göynük yolunu, yani bugün 1 numaralı Devlet Yolu olarak adlandırılan zamanın İstanbul-Bağdat yolunu izler. Yöreden geçerken ilçenin bugün olduğu yerde bir han, bir hamam ve bir de cami yaptırır. 1595 İlkbaharında biten bu yapılar vakfeder. O günden sonra bu yerleşim yeri gelişerek büyür. Kocahan yapılmadan önce, Nallıhan bugünkü yerinde değil, büyük olasılıkla Kayapınar çiftliği yakınındaki şehri kalıntılarının olduğu yerdedir. Kocahan’ın yapımıyla bugünkü yerine bir göç olduğu kesindir. Göçten sonra tarihi yaklaşık dört yüz sene olarak söylenebilir. Ancak, yer değiştiren ilçenin tarihi daha da eskidir. Şimdiki yerleşim yerinin yakınında bulunan eski şehrin ismi Gordium’dur. Gorduim şehri Romalıların Bitinya krallarıyla yaptıkları savaşlarda tahribata uğrayınca terkedilmiştir. Sonraları harap olan eski şehrin yerinde Cleon (Kaleon) tarafından yeni bir şehir kurulmuş ve ismi de Juliopolis olarak değiştirilmiştir. Juilopolis, eski Gordio Koume’ye verilen isimdir. Son Bizans devrinde ismi tekrar değiştirilmiş ve Basileon olmuştur. Nallıhan, 16.yy’da Karahisar-ı Naallu nahiyesi olarak Hüdavendigar (Bursa) Sancağı’na bağlıyken, 19.yy ilk yarısında Ankara Livasına bağlanarak Korupazarı Naallu ve Karahisar-ı Naallu diye ikiye ayrılmıştır. 19.yy’ın ikinci yarısında itibaren yine tek isim altında birleştirilmiştir. Hüseyin TIRIL Nallihanhaber.com