Diyabetin sinsi komplikasyonu polinöropati
Diyabetin en yaygın komplikasyonlarından biri de nöropati. Özel Medicana Bursa Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Duygu Aygün diyabetik nöropatinin belirtileri hakkında bilgiler verdi.
Dr. Duygu Aygün, “Diyabetes mellitus (DM) toplumda en sık rastlanan hastalıkların başında gelir. Distal simetrik sensori-motor polinöropati; diyabetik nöropatiler içinde en sık rastlanan sendromdur ve diyabetin ciddi bir komplikasyonudur. Diyabet tanısı konduğunda hastaların yüzde 10’unda diyabetik nöropati bulunurken, 20 yılın sonunda bu oran yüzde 50 seviyesinde olmaktadır. Diyabetik Nöropati patogenezinde metabolik, vasküler, genetik, immünite gibi birçok faktör rol oynamaktadır. Diyabetik polinöropati; sinsi başlangıcı olan ,aylar içinde gelişen ,ağırlıklı olarak duyusal tutulumu olan bir nöropati formudur. Tercih olarak en erken duyu etkilenmesi ayak başparmaklarında ortaya çıkar ve yukarı ilerler. Tipik olarak eldiven-çorap tarzı duyu kaybına yol açar. İlerlemiş hastalıkta göğsün merkezi ve karın bölgesi kalkan paternınde etkilenir’’ dedi.
Diyabetik nöropatinin hastalarda farklı şekillerde görüldüğünü söyleyen Uz. Dr. Duygu Aygün, “Hastadaki belirtiler el ve ayakuçlarında uyuşma, keçeleşme, karıncalanma hissi, yanma, elektrik çarpması, iğne batması, donma, allodini - hafif bir dokunuşla akut ağrı şeklinde olabilir. Daha ileri evrelerde el ve ayak kaslarında erime, distrofik değişiklikler, kemık deformasyonları görülebilir. Etkilenme sağ ve solda simetrik olur. Gece şikâyetlerde artış tipiktir. Hastaların basınç, titreşim, ağrı, sıcaklık hissetme yeteneklerinin kaybından ötürü kendisine zarar verme ihtimali olmaktadır, çünkü duyarlılık ve algılama kaybolur. Bu yuzden, hastalığın en tehlikeli belirtisi ayaklarda ülser ve yaraların olmasıdır. Hasta ağrı hissetmez ve durumu tehlikeli görmez, ancak bu sırada ayaklarda ve parmaklarda iltihap gelişebilir hatta bu nedenle bazen ampütasyona başvurmak gerekebilir. Diyabetik nöropati teşhisi hastalık hikâyesiyle ayrıntılı bir bir nörolojik muayene ile konur. Hastada klinik yakınma, muayene bulgusu, elektrofizyolojik inceleme ve kantitatif duyu testlerinden en az ikisi mevcutsa nöropati olduğu söylenebilir. Elektrofiyolojık tetkık olarak yapılan sinir iletim testi (EMG)de: Üst ve alt ekstremitelerde motor ve duyu sinirlerinin elektriksel ileti özellikleri çalışılarak bu sinirlerin elektriksel sinyal gücündeki değişiklikler ile periferik polinöropati veya tek sinir tutuluşları gösterilebilir. Bu çalışmalar kalın çaplı sinir liflerinin fonksiyonları hakkında bilgi verirken, ince sinir lifleri hakkında bilgi vermez. Bu nedenle EMG’nin normal bulunması periferik nöropati varlığını dışlamaz. Diyabetik Nöropati Tedavisinde ,sinir hasarını engellemek veya düzeltmek için bu hastaların normal yada normale yakın kan glikozu kontrollerinin sağlanması gerekmektedir. Diyabetik polinöropatı seyrını yavaslatmak yada önlemede yoğun glısemık kontrolün önemi büyüktür. Kan şekerinin yüksekliği kadar, dalgalı seyir göstermesi de önemli bir risktir. Aynı zamanda kolestrolün kontrolü, sigaranın bırakılıp alkolün azaltılması, obeziteden kaçınma, ayak bakımının yapılması nöropati progresyonunu geciktirir. Glikozu yakmak ve kas gücü oluşturmak için düzenli egzersiz programı yapılmalı ve sağlıklı beslenilmeye özen gösterilmelidir.Hastalar ayaklarını kendı kendıne muayene etmeleri ve enfeksiyon kontrolü konusunda eğitilmelidir. Medikal tedavide trisiklik antidepresanlar, pregabalin, gabapentin, karbamazepin, duloksetin, antioksidan, B vıtamını, magnezyum kullanılabilir ajanlardır” şeklinde konuştu.
Dr. Duygu Aygün, “Diyabetes mellitus (DM) toplumda en sık rastlanan hastalıkların başında gelir. Distal simetrik sensori-motor polinöropati; diyabetik nöropatiler içinde en sık rastlanan sendromdur ve diyabetin ciddi bir komplikasyonudur. Diyabet tanısı konduğunda hastaların yüzde 10’unda diyabetik nöropati bulunurken, 20 yılın sonunda bu oran yüzde 50 seviyesinde olmaktadır. Diyabetik Nöropati patogenezinde metabolik, vasküler, genetik, immünite gibi birçok faktör rol oynamaktadır. Diyabetik polinöropati; sinsi başlangıcı olan ,aylar içinde gelişen ,ağırlıklı olarak duyusal tutulumu olan bir nöropati formudur. Tercih olarak en erken duyu etkilenmesi ayak başparmaklarında ortaya çıkar ve yukarı ilerler. Tipik olarak eldiven-çorap tarzı duyu kaybına yol açar. İlerlemiş hastalıkta göğsün merkezi ve karın bölgesi kalkan paternınde etkilenir’’ dedi.
Diyabetik nöropatinin hastalarda farklı şekillerde görüldüğünü söyleyen Uz. Dr. Duygu Aygün, “Hastadaki belirtiler el ve ayakuçlarında uyuşma, keçeleşme, karıncalanma hissi, yanma, elektrik çarpması, iğne batması, donma, allodini - hafif bir dokunuşla akut ağrı şeklinde olabilir. Daha ileri evrelerde el ve ayak kaslarında erime, distrofik değişiklikler, kemık deformasyonları görülebilir. Etkilenme sağ ve solda simetrik olur. Gece şikâyetlerde artış tipiktir. Hastaların basınç, titreşim, ağrı, sıcaklık hissetme yeteneklerinin kaybından ötürü kendisine zarar verme ihtimali olmaktadır, çünkü duyarlılık ve algılama kaybolur. Bu yuzden, hastalığın en tehlikeli belirtisi ayaklarda ülser ve yaraların olmasıdır. Hasta ağrı hissetmez ve durumu tehlikeli görmez, ancak bu sırada ayaklarda ve parmaklarda iltihap gelişebilir hatta bu nedenle bazen ampütasyona başvurmak gerekebilir. Diyabetik nöropati teşhisi hastalık hikâyesiyle ayrıntılı bir bir nörolojik muayene ile konur. Hastada klinik yakınma, muayene bulgusu, elektrofizyolojik inceleme ve kantitatif duyu testlerinden en az ikisi mevcutsa nöropati olduğu söylenebilir. Elektrofiyolojık tetkık olarak yapılan sinir iletim testi (EMG)de: Üst ve alt ekstremitelerde motor ve duyu sinirlerinin elektriksel ileti özellikleri çalışılarak bu sinirlerin elektriksel sinyal gücündeki değişiklikler ile periferik polinöropati veya tek sinir tutuluşları gösterilebilir. Bu çalışmalar kalın çaplı sinir liflerinin fonksiyonları hakkında bilgi verirken, ince sinir lifleri hakkında bilgi vermez. Bu nedenle EMG’nin normal bulunması periferik nöropati varlığını dışlamaz. Diyabetik Nöropati Tedavisinde ,sinir hasarını engellemek veya düzeltmek için bu hastaların normal yada normale yakın kan glikozu kontrollerinin sağlanması gerekmektedir. Diyabetik polinöropatı seyrını yavaslatmak yada önlemede yoğun glısemık kontrolün önemi büyüktür. Kan şekerinin yüksekliği kadar, dalgalı seyir göstermesi de önemli bir risktir. Aynı zamanda kolestrolün kontrolü, sigaranın bırakılıp alkolün azaltılması, obeziteden kaçınma, ayak bakımının yapılması nöropati progresyonunu geciktirir. Glikozu yakmak ve kas gücü oluşturmak için düzenli egzersiz programı yapılmalı ve sağlıklı beslenilmeye özen gösterilmelidir.Hastalar ayaklarını kendı kendıne muayene etmeleri ve enfeksiyon kontrolü konusunda eğitilmelidir. Medikal tedavide trisiklik antidepresanlar, pregabalin, gabapentin, karbamazepin, duloksetin, antioksidan, B vıtamını, magnezyum kullanılabilir ajanlardır” şeklinde konuştu.