Covid-19 enfeksiyonu kalpte hasara neden oluyor

Kronik kalp illeti olan bireyler korona virüs (Covid-19) salgınında riskli öbekte yan alıyor. Rastgele bir rahatsızlığı olmayan bireylerde ise Covid-19 enfeksiyonu sırasında kalp hasarı gelişebiliyor.
Kronik kalp illeti olan insanlar korona virüs (Covid-19) salgınında riskli kümede yan alıyor. Rastgele bir rahatsızlığı olmayan kimselerde Covid-19 enfeksiyonu sırasında kalp hasarı gelişebiliyor. Virüse bağlı hayatlarını kaybeden hastaların kalp kaslarında iltihapla müsabaka sıklığı yüzde 20 iken bu şahısların yüzde 10-15’inde koroner arter marazı, yüzde 5-10’unda kalp yetmezliği ve yüzde 5-10’unda dimağ damarlarında hastalık saptanıyor. Tahlillere nazaran de enfeksiyon sırasında kalp damar marazı tutulumunun görülme riski 5 kattan daha çokça artıyor.
COVID-19 enfeksiyonu ve kalp sıhhati ilgisi hakkında haber veren Itimat Hastanesi Kardiyoloji Kısım Yöneticisi Prof. Dr. Mehmet Emin Korkmaz, rastgele bir rahatsızlığı olmayan insanlarda Covid-19 enfeksiyonu sırasında kalp hasarının gelişebildiğini belirtti.
Kronik kalp illeti olanların korona virüs salgınında riskli kümede olduğunu vurgulayan Korkmaz, “SARS-CoV2 yalnızca zatürreye neden olmakla kalmaz, tıpkı devranda kalp damar sistemi için de kıymetli etkileşime sahiptir. Kalp damar marazı için risk faktörlerini düşünelim. Erkek cinsiyet, ileri yaş, diyabet, hipertansiyon ve obezite üzere kalp damar illeti risk faktörleri olan hastalar birebir devirde bu virüs ile enfekte olan küme içerisinde ömrünü kaybetme riski daha yüksek olan hastalardır. Başkaca bilinen koroner ve dimağ damar illeti olanlarda, inme geçiren hastalarda, COVID-19 enfeksiyonu daha ağır seyirli bir süreç geçirmekte ve daha ziyade ömür kaybı olmaktadır.
Ek olarak, hastaların kıymetli bir kısmında COVID-19 enfeksiyonu sırasında, hastane içi mevt riskini artıran kalp hasarı gelişebilmektedir. Akut koroner hastalık tablosu denilen kalp kanlanmasının bozulduğu sendromlar, virüsün kalp kasını tutması yani miyokardit, miyokardite ve/veya umumi durum bozukluğuna ikincil akut kalp yetmezliği, atar damar yahut toplardamarlarda oluşan pıhtılar bu durumlara örnektir. Hastane yatışı sırasında gelişen bu tip bir kalp damar marazı durumu ve sonucu kötüleştirmektedir. Bu noktada değinilmesi gereken bir sorun da bu küme hastada izlenen ritim bozukluğudur. Ritim bozuklukları, kalp kasının tutulumuna bağlı olabileceği üzere, tedavide kullanılan ilaçlara da bağlı olabilir. Kalp damar hastalarının sıhhatini etkileyebilecek sair bir sorun da sıhhat sisteminin istiap haddinin aşılması nedeniyle bu hastalara yerinde bakımın sağlanamaması yahut hastaların enfeksiyon tasasıyla hastaneye gitmekten kaçınmasıdır” dedi.

“Enfeksiyon sırasında kalp damar illeti tutulumunun görülme riskinin 5 kattan ziyade arttığını görülmekte”
Covid-19 salgını ile kalp yetmezliği ilgisi hakkında malumat veren Korkmaz, olgulara nazaran şiddetli akut teneffüs sendromu (SARS) ve Orta Şark Teneffüs sendromu (MERS) üzere evvelki korona virüs salgınlarında kalp damar illeti tanısı ve komplikasyonlarının çok artığını aktararak, ”SARS’da izlenen kalbe ilişkin komplikasyonlar; kan basıncı düşüklüğü, miyokardit, aritmiler ve kalbe bağlı ani ölümdü. SARS enfeksiyonu sırasında yapılan tanısal incelemede elektrokardiyografide, kalbin gevşeme ve kasılma işlevinde bozukluklar ve troponin başta olmak üzere kalp kası enzimlerinde yükselmeydi. MERS’de en sık gözlenen durum ise miyokardit ve kalp yetmezliğiydi. COVID-19 enfeksiyonu misal kardiyak belirtilere sahip üzere görünüyor. COVID-19 enfeksiyonu olan hastaların otopsilerinde miyokarditle karşılaşılma sıklığı yaklaşık yüzde 20’dir. Hastaların hastane yatışları sırasında troponin üzere kalp enzim yüksekliği izlenmesi sıktır. Hayatını kaybeden hastaların yaklaşık yüzde 10-15’inde koroner arter illeti, yüzde 5-10’unda kalp yetmezliği ve yüzde 5-10’unda dimağ damarlarında hastalık saptanmaktadır. İstatistiksel tahliller de enfeksiyon sırasında kalp damar marazı tutulumunun görülme riskinin 5 kattan çokça arttığını göstermektedir. Akut komplikasyonların yanında, COVID-19 enfeksiyonu uzun devirde de kalp damar marazı riskini arttırabilir. Bu virüse bağlı zatürresi gelişen bireylerde pıhtılaşmada artış ve vücutta yangının (inflamasyon) uzun mühlet devam ettiği bilinmektedir. Başkaca SARS sonrası kan lipit seviyelerinde yükselme, metabolik tablonun bozulması, diyabet sıklığında artış üzere bozuklukların olduğu da bilinmektedir” tabirlerini kullandı.

“Evde hareketsiz kalmak bu hasta öbeği açısından tehlikelidir”
Sokağa çıkamayan 65 yaş üstü ve kronik kalp hastası vatandaşların hareketsiz kalmaması gerektiğine dikkat çeken Korkmaz, ”Evde hareketsiz kalmak bu hasta öbeği açısından tehlikelidir. Kalp damar marazı riskini artırmanın yanı sıra var olan durumun da kötüleşmesine neden olabilmektedir. Bu durumun önüne geçebilmek için aerobik egzersizin yararları düzgün bilinmektedir. Egzersiz yapmak sıhhatin acilen her aşamasında olumlu tesir yapmaktadır. Yeni doneler ileri yaş kümesindeki insanlarda de egzersizin hayli yararlı olduğunu ortaya koymaktadır. Ne kadar nizamlı egzersiz yapılırsa sonuçlar o kadar uygundur. Beklenen hayat mühleti uzamakta, kan basıncı düşmekte, akciğer kapasiteleri artmakta, umum uygunluk hali gelişmektedir. Dahası bu kimselerin ruhsal ve zihinsel performansları hareketsiz yaşayan yaşıtlarına nazaran besbelli formda düzelmektedir. Bu nedenlerle ileri yaştaki bireylerin tertipli aerobik egzersiz yapması çok kıymetlidir. Hanede yalnız kalmak, içtimaî izolasyon, dehşet ve devamlı ağırlık altında yaşamak üzere ek meseleler egzersizin tesirlerinden daha da mühim biçimde bu yaşlı kişilerin sıhhatini bed etkilemektedir” diye konuştu.

“Hastalarımızın ilaçlarına devam etmelerini şiddetle önermekteyiz”
Salgınla savaşta güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmanın kıymetine değinen Korkmaz, kalp damar marazlarının tedavisinde kullanılan ilaçların bağışıklık sistemine olumsuz bir tesiri olmadığını vurgulayarak, “Pandeminin başlangıç periyodunda çok çokça malumat kirliliğinin arasında bu malumat de yayıldı. Öncelikli olarak ACE ve RAS inhibitörleri diye isimlendirilen ilaçlar suçlandı. Eldeki haberlere bakalım. Evvelce var olan hipertansiyon sıklığı, önemli COVID-19 hastalarında daha yüksek görünmekte. Fakat hipertansiyon yaşa bağlı olarak da artar. O yüzden epidemiyolojik olgulardan sonuca gitmemek gerekir. ACE ve RAS inhibitörleri kalp damar hastalıklarında sık kullanılan ilaçlardır. Virüsün dokulara ACE reseptörü üzerinden giriyor olması nedeniyle bu küme ilaçlarla ilgili şiddetli argümanlara yol açmıştır. Elimizdeki olgular bunun bu türlü olmadığını ACE ve RAS inhibitörlerini zararlı olmak bir yana hafif hami olduğunu göstermektedir. Bu nedenle hastalarımızın ilaçlarına devam etmelerini şiddetle önermekteyiz. Kolesterol ilaçlarının ise en sık kullanılanları “statin” öbeğidir. Statinlerin bağışıklık sistemi üzerine olumsuz tesiri yoktur. Tam bilakis bağışıklık sistemi güçlendirici özellikler taşırlar. Derhal tümü yangı belirteçlerini (CRP, sedimentasyon) düzeltmektedir. Milyonlarca hastalık doneleri bu ilaçlarla ilgili rastgele bir enfeksiyon sıklığında artış göstermemektedir. Velev birtakım küçük çaplı çalışmalar kimi enfeksiyonlara (örneğin tüberküloz) karşı karşılığı arttırdığını göstermektedir. Sonuç olarak kolesterol ilaçları da kesilmemelidir” formunda konuştu.

“Hastaları hastaneye getirmeden üretilen tahliller daha uygundur”
Vatandaşların salgın nedeniyle hastanelere gitmeye çekindiği bu süreçte, kalp hastalarının rutin denetimlerinin nasıl yapılması gerektiğine yönelik malumat veren Korkmaz, şunları kaydetti:
“COVID-19 enfeksiyonu geliştiren kalp hastalarının sonuçlarının berbat olma riskinin daha yüksek olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, COVID-19 ile alakalı enfekte kimselerle temasa karşı tesirli bir formda korunmaları mecburidir. Kronik kalp hastalarını meskende mümkün olduğunca tutmak ve kalp hastalarının hastanede kalış müddetlerini kabul edilebilir en kısa müddetlerle sınırlamak için tüm tedbirler uygulanmalıdır. Bu süreçte rutin denetimler için online hekim görüşmesi ve e-konsültasyon üzere tedbirler uygulanmalıdır. Bu tip yaklaşımlar birçok hastanede tasarrufa sokulmuştur. Sonuç olarak hastaları hastaneye getirmeden üretilen tahliller daha elverişlidir. Kalp hastalarının hastaneye gelmeleri gerekli ise teşhis yahut tedavi hedefli nedenlerle süreksiz olarak hastane tesislerine eriştiklerinde, sistematik olarak cerrahi maskeler giyerek, içtimaî arayı ve mütenasip hijyen kurallarını uygulayarak kendilerini korumalıdırlar. Elleri sağlanan dezenfektanlarla yıkanmalı, muayene eden doktorlar de gibisi süreçleri izlemelidir. Bu süreçler Sıhhat Bakanlığı tarafından çok ayrıntılı yönergelerle tanımlanmış ve tüm memlekette uygulanmaktadır.”

“Bu kümedeki şahısların oruç tutmaları münasebetli kabul edilmemektedir”
Korkmaz, salgın periyodunda Ramazan ayında oruç tutmak isteyen kalp hastalarına tavsiyede bulunarak, ”Kalori kısıtlaması ve dönemsel açlık kalp damar hastaları için zararlı olmak bir yana yaralıdır. Lakin su kısıtlaması değildir. O yüzden bu öbekteki insanların oruç tutmaları elverişli kabul edilmemektedir. Yerinde likit almaları, ilaç saatlerini iki devir dilimine sıkıştırmamaları üzere münasebetlerle oruç tutmamaları daha yararlıdır. Ayrıyeten hastalarımızın çoğunluğunun ileri yaşta olması, şeker tansiyon üzere illetlerinin varlığı likit ve ilaç alımını koşul koşmaktadır. Tüm bu temel bilgilendirmeye karşı oruç tutmak isteyen hastalara verilebilecek en yaralı tavsiye ilaçlarını iftar sahur saatlerine ayarlamaları ve bol likit almaları olacaktır” biçiminde konuştu.
Herkesin Sıhhat Bakanlığı ve Bilim Heyeti tekliflerine uyması gerektiğinin altını çizen Korkmaz, şahısların maske, el yıkama, fizikî arayı himaye üzere tedbirlerin yanında her koşulda hareket etmeleri, ilaçlarını nizamlı kullanmaları ve yerinde likit almaları gerektiğini de kelamlarına ekledi.