3 yaşındaki Tusem ’Biyonik Kulak’la ilk kez duydu
İstanbul’da yaşayan ve doğuştan işitme kaybı olan 3 yaşındaki Tusem Ada Budak’a gerçekleştirilen operasyonla Biyonik Kulak takıldı. Minik Tusem, cihanız açılmasıyla birlikte gelen seslere şaşkınlıkla karşılık verdi. 35 yıldır işitme sorunu yaşayan anne Müge Nilay Budak ise, ”Şuan hisler çok karışık. Tanım edemiyorum” diyerek sevincini lisana getirdi.
İstanbul’da yaşayan Müge Nilay, Yunus Budak çiftinin doğuştan işitme sorunu yaşayan 3 yaşındaki Tusem Ada Budak’a 2 yaşındayken işitme sorunu yaşadığı ortaya çıktı. 2 yaşındaki çocuklarının işitme sorunu yaşadığını ve dudak okuduğu fark eden Budak çifti soluğu hastanede aldı. Çeşitli testler yapılan Tusem Ada’nın duymadığı anlaşıldı. Çocukları için endişelenen aile, Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nde Kulak Burun Boğaz Tabibi olan Doç. Dr. Muhammed Fatih Evcimik’e başvurdu. Duymadığı belirlenen Tusem Ada’ya Koklear İmplant yani biyonik kulak takılmasına karar verildi.
Hastaneye yatırılan minik Tusem’in kafatasına operasyonla Doç. Dr. Muhammed Fatih Evcimik tarafından aygıtın bir kesimi yerleştirildi. Belirli aralıklarla yapılan denetimlerde Tusem’in yara yerinin güzelleştiği anlaşıldıktan sonra, aygıtın dış kesiminin yerleştirilmesine karar verildi. Odyometri hekimi ise, aygıtı yerleştirmeden evvel bilgisayarda ayarlarını yaptı. Akabinde Minik Tusem’in başına ayarları tamamlanan Koklear İmplant yani Biyonik Kulak takıldı.
Aygıtın açılmasıyla birlikte minik Tusem, hekimin el çırpma sesini duyunca büyük bir şaşkınlık yaşadı. Birinci kere sesleri duyan Tusem nereye bakacağını şaşırırken, anne ve babası ise his dolu anlar yaşadı. 35 yıldır işitme sorunu yaşayan anne Müge Nilay Budak, kızının vereceği reaksiyonları meraklı gözlerle izledi.
Doç. Dr. Muhammed Fatih Evcimik, “Öncelikle bir grup görüntülemeler yaptık. İçeride her hangi bir anomali var mı yok mu, kulak sistemi gelişmiş mi gelişmemiş mi onu bir değerlendirdik.
İşitme testimizdeki bedellere baktık. Sahiden işitme aygıtından yarar görmeyecek seviyede mi diye tespit ettikten sonra ameliyata yönelik hazırlıklarımızı yaptık. 2 hafta evvel ameliyatımızı yaptık. Her iki kulağına biyonik kulağı taktık. Bugünde açılımını yaptık aygıtların. Her iki kulağa Koklear İmplantın iç kesimini taktık. Hem sağa hem sola. Biz ameliyat hanede aygıtın çalışıp çalışmadığını bilgisayara takarak teyit ettik. Her iki kulaktan da istediğimiz uyarıyı alınca ameliyatı sonlandırdık.
Yara uygunlaşmasını bekledik. Bugün de tekrar tıpkı biçimde dıştan aygıtın çalışıp çalışmadığını denetim ederek ve yavaştan sesi vermeye başladık. Bundan sonra yavaş yavaş seslerin şiddetini artırmaya başlayacağız ancak şuan alışma devrinde olduğu için birinci başta çocuğun aygıta alışmasını istiyoruz. Sonuçta mıknatısla dışarıda olan bir kesim var. Buna çocuğun alışması lazım. Çocuğun seslerden ürkmemesi için düşük seviyede ses vererek evvel sesin varlığını test ettirmeye çalışıyoruz. Daha sonra biraz daha derecesini arttırarak ve etraftaki sesli ihtarın da derecesini artırarak bir nevi rehabilitasyon formunda seslere alışmasını ayırt etmesini bekliyoruz.
Annesinin sesine babanın sesine ve etraftaki insanların sesine alışmasını istiyoruz. Onun için biraz ses yönelik rehabilitasyon sürecimiz var. Erken yaşta implant takılan çocuklarda adaptasyonun daha yüksek olduğunu görüyoruz” diye konuştu.
“Cihazı takmamış olsaydık o vakit aslında konuşması da olmayacaktı”
Çocuklarda geç takılan aygıtlardan yüksek randıman alınmadığına vurgu yapan Evcimik, “Bu aygıtlarda en büyük özellik erken yaşlarda takılması. Şayet bu süreyi kaçırırsak maalesef aygıttan istediğimiz randımanı alamıyoruz.
4 yaş altında özelikle bunu takmaya çalışıyoruz. Şayet erken yakalarsak bir yaşından sonra takmaya başlıyoruz. Diyelim ki bu çocuk geç geldi ya da geç fark edildi. O vakit maalesef istediğimiz randımanı alamıyoruz. Ada özelinde söyleyecek olursak şimdi daha 4 yaşı altında olduğu için aygıttan randıman alacaktır.
Tabi biz bunu dışarıdan destekleyeceğiz. Şayet bu aygıtı takmamış olsaydık o vakit zati konuşması da olmayacaktı hem sağır hem dilsiz olacaktı. Bu ister istemez entelektüel kapasitesini de azaltacaktı. Öğrenme zahmeti olacaktır. Etrafla irtibatını bozacaktı. Münasebetiyle bu işin artısı mukayese edilemez. Ailelerin bu tarafta hassas olmasını ve erken teşhiste bizim de mümkün olduğu kadar tarama testleri yaparak çocuklarda ki işitme kaybını biran evvel tespit edip bir an evvel cihazlamamız lazım.
Şayet kayıpları çok yüksek seviyedeyse o vakit Koklear İmplant takmak gerekiyor” sözlerini kullandı.
“Beyine her hangi bir olumsuz tarafı yok”
Takılan aygıtın beyin gelişimine her hangi olumsuz bir tarafı olmadığını belirten Evcimik, “Cihazın takılmasının beyefendisine her hangi bir olumsuz tarafı yok. Biz büsbütün kulakla alakalı bir ameliyat yapıyoruz. İç modüldeki aygıtta her hangi bir sorun olmazsa ömür uzunluğu çocuk bu aygıtı taşıyor. Diyelim ki bir sorun çıktı bu ameliyatla düzeltile biliniyor.
Şayet konuşması gelişmişse mesela yaşlılarda işitme kaybı oluyor. İşitme aygıtı kullanıyorlar. Ancak işitme aygıtından yarar göremeyecek derece de bir işitme kaybı varsa onlara da impilant takıla biliniyor. Burada bura da bizim sonumuz işitme kaybının 80-90 desibelin üzerine çıkması işitme kaybının. Onun için her hangi bir yaş hududu yok. Fakat bir çocuk doğuştan işitme kaybı her hangi bir lisan gelişimi gelişmemiş o süreci kaçırmışsa 10, 15, 20’li yaşlara gelmiş ancak ne konuşma var ne duyma var sağır dilsiz bir halde hayatını devam ettiriyorsa bu çocuklar maalesef impilanttan yarar görmüyorlar” dedi.
“Dış modül dışarıdaki sesi alıyor ve içerideki iç modüle iletiyor”
Aygıtın çalışma sistemini anlatan Evcimik, “Şuan da bir dış kesimimiz var.
Dış modül dışarıdaki sesi alıyor ve içerideki iç kesime iletiyor. Dışarıdaki mikrofonla aldığı sesi kendisine nazaran işlemleyip içeriye iletiyor. İçerideki kesimde salyangoz dediğimiz kokleaya gönderiyor. Şuan çift taraflı aygıt var münasebetiyle sağ ve sol istikamet ayırt etme açısından da yararlı olacaktır. Dış kesim değişe biliyor. Özelikle teknoloji geliştikçe boyutlarında küçülme görüyoruz.
10- 15 yıl sonra yeni bir özellikte çıksa kesinlikle onu içerideki kesimle uyumlu yaptıkları için yeni çıkan aygıtı da çocuk kullana biliyor olacak” dedi.
“Ada için içimizi karartmadık”
Çocuğunun duymadığını seslere reaksiyon vermemesinden anladıklarını söyleyen baba Yunus Budak, İstanbul’da yaşıyoruz. Bayan kuaförüyüm. Şuan başım karışık açıkçası duyuyor fakat tam reaksiyon vermiyor. Birinci seslere reaksiyon vermemeye başlayınca fark ettik. Birkaç yere gösterdik en sonunda burada karar kıldık.
Tahlili olduğu için ufak bir ameliyatla sonuçta duyabilecekse şayet çok büyük bir sorun teşkil etmiyordu bizim için. Çok da Ada için içimizi karartmadık” dedi.
“2.5 yaşlarında fark ettik duymadığını”
Hislerinin çok karışık olduğunu lisana getiren anne Müge Nilay Budak,” Şuan hisler çok karışık. Duyuyor mu duymuyor mu reaksiyon de vermiyor.
Tanım edemiyorum. İlerleyen vakitlerde daha âlâ duyacağına inanıyorum. Dudak okuyordu arttan seslenince duymuyordu o vakit fark ettik. 2.5 yaşlarında fark ettik duymadığını” diye konuştu.